“Sota tale” zo eindigt Lee Ann haar WhatsApp bericht. De Kapitein van Ritme bekijkt de laatst weken meerdere keren per dag de weervoorspelling om terug naar Nieuw-Zeeland te zeilen. De weersvoorspellingen veranderen om de haverklap. Jordy wil zijn gezin zo’n veilig en comfortabel mogelijk oversteek geven.
We hebben elkaar ontmoet en emotioneel gesteund. Lief en leed met elkaar gedeeld. Gedeelde vreugde is dubbele vreugde, gedeelde smart is halve smart. Vele mooie momenten om met een glimlach aan terug te denken. Deze herinneringen kleuren ons levensverhaal. We missen jullie spontane bezoekjes, het gezellig samen eten en de verrijkende uitstappen. Daan zien groeien van baby naar ondernemende peuter. Ontroerend hoe Daan ons herkende. Deze fijne herinneringen zijn voor ons ontzettend waardevol en brengen troost voor het afscheid.
Dank je wel voor de het fijn samenzijn.
Ritme ”vaar wel’’

‘El Holandes Errente de Calafell’
Humberto van den Broek, deze naam zijn we al verschillende keren tegengekomen in blogs en artikels. Bij JM. Cousteau resort ligt zijn catamaran naast de Sunshine. Zijn 90-jarige moeder had graag Fiji gezien. Daarom hebben ze een catamaran gekocht en zijn van de Caraïben naar Fiji gezeild. Zijn moeder heeft nog 4 mooie jaren gehad en ligt in Savusavu gegraven.

We volgen het wedervaren van Ritme op de voet. Halfweg maken hoge golven hun tocht oncomfortabel. Op het einde hebben ze goede zeildagen. Na iets meer dan 9 dagen zijn ze veilig en wel in Opua gearriveerd. Fantastisch gedaan!

Savusavu is een stadje op het eiland Vanua Levu. Vanua Levu is het tweede grootste eiland van Fiji en omringt door koraalriffen. Savusavu is gekend bij zeilers. De meeste zeilers komen van het oosten, dan is dit de eerste plaats waar ze kunnen inklaren. De gloednieuwe Nawi Island Marina heeft Copra Ched Marina voorbijgestoken in aantal ligplaatsen. De luxe van een steiger met water en elektriciteit en douches met een binnentuin is goed om ons te verwennen. De constructie rond het zwembad is in aanbouw. Na enkele zwemdagen wordt het terug gesloten om veiligheidsreden.
Om naar het stadje te gaan nemen we de ferry. Aan het busstation heerst een drukte van jewelste. De nieuwe markt is in aanbouw.
De hoofdstraat loopt parallel met de mangroven kreek. Aan beide zijde zijn er supermarkten, volgestouwde winkeltjes en luxe kledingswinkels. Bij Digicel en elke doe-het-zelf zaak kennen ze ons. We testen veel restaurant(jes). Grace en Plantation zijn onze favorieten.

Hot Springs – warmwaterbronnen
De Nakama Hot Springs liggen kort bij de Khamendra Central School en spuiten al eeuwenlang kokendheet water en stoom uit. Een lokale man komt een zak uit het koken water halen. Hij geeft ons 2 platanen om te proeven.

KokoMana chocolade Magic
Het chocoladefabriekje ligt in de jungle.
De gids toont ons de kleine bloemen die direct op de stam van de cacaostruik zitten. Het duurt 3 jaar voor een cacaostruik vruchten draagt. Na 6 maand is de vrucht rijp voor de oogst. Ratten zijn dol op deze vruchten. Voor een ecologische bestrijding zijn er 4 katten in dienst.
Elke vrucht bevat rond de 36 bonen. Deze cacaobonen met het vruchtvlees dat er nog aanzit, worden door bacteriën en schimmels gefermenteerd. Dit gebeurt in fermentatieboxen van hardhout met 3 lagen, elk 2 dagen. Gedurende 3 maanden worden de gefermenteerde bonen op roosters gedroogd in de zon.
De gedroogde bonen worden gelijkmatig geroosterd. Dan gekraakt en van hun vliesje ontdaan door middel van lucht.
Het malen gebeurt in apparaat met 3 molenstenen voor 24h. hier wordt ook suiker of andere ingrediënten toegevoegd. Onder geklimatiseerde omstandigheden gieten ze de chocolade paste in repen.
Wij proeven de verschillende soorten heel langzaam om de intense smaak tot haar recht te laten komen. Het proces van bloem, vrucht, boon tot chocoladereep duurt bijna 1 jaar.

Labasa
Is de hoofdstad van Vanua Levu. We wachten tot de regenwolken uit de bergen verdwenen zijn, voor we de bus richting noorden nemen. We zitten vooraan, daar zien we meer van het landschap. Na een tijdje is er geen oceaanzicht meer. Op de steile hellingen rijdt de bus heel langzaam. De bergen zijn groener dan groen. Na meer dan 2h komen we in Labasa toe. We lopen verloren in deze grote stad. We lunchen bij “Kwong Jung” restaurant, de porties zijn enorm. De terugrit in een bus zonder ramen is koud. De zonsondergang is magisch.

Zondag 1 september 2024; vertrek 11h– aankomst 12h30
Nawi Island Marine – Cousteau Resort: 5 NM

Onze koelkast is gevuld met verse groenten. Bananen en ananassen bewaren we buiten. We vertrekken in etappes. Maandag herstellen de kapiteins een zeil van Ritme. Dinsdag is het snorkeldag.  Op de gespleten rots ben je omringd door zebravisjes. De anemonen zijn klein en de clown vissen groot.
De aangroei aan de waterlijn wordt onderhanden genomen.
Daan wordt op 5 september 1 jaar. Groot feest. Hij smult van speciale voor hem gemaakte taart, die hij met zijn handjes mag eten. Wij van de zelfgemaakte loempia’s, couscoussalade, noedels en chocoladecake.
Al het vuil van de Sunshine is weggespoeld, toch blijven de hemelsluizen open.

Zaterdag 7 september 2024; vertrek 12h30 – aankomst 13h30
Cousteau Resort – Nawi Island Marina: 5 NM

Op anker liggen met regen en rukwinden is niet aangenaam. We keren terug naar de luxe van een Marina en trakteren ons op een pizza.

Fijian Flying circus
De aanhoudende regen heeft de grond achter het immigratiebureau onstabiel gemaakt. De opbouw van de tent moet noodgedwongen naar een hoger gelegen plaats verhuizen. Een taxi brengt ons ernaartoe. We zijn de eerste. Betoverende openingsdans. Enthousiast publiek. Luid, ons oren tuiten ervan. De smalle bankjes doen geen deugd aan Fons zijn rug. Met acrobatie tarten ze de zwaartekracht. Ze vliegen in het rond. Dansen doen ze met hart en ziel. Wat een aanstekelijke energie.

Nawi Lailai wandeling
Een ferry zet ons af. Manu is onze gids. Hij vertelt dat vroeger de bladeren van de wilde hibiscus gebruikt werden voor visvangst en de schors als touw. Een kokosnoot die aan het kiemen is, kapt Manu met zijn machete open. “Marshmallow” zegt hij. De kinderen smullen ervan. Van een andere boom is de geur minder aangenaam, kleine bloemen op de schors, verspreiden een kaka geur. De wind neemt deze geur mee naar de marine. En wij die dachten dat er iets was met de sanitaire installaties van de marina.